İçeriğe geçmek için "Enter"a basın

320-Yeni dünya düzensizliği ve NATO’nun hali 03.03.2022

Hemen hemen toplumun bütün kesimlerinin konuştuğu iki ana konu var. Birisi ekonomi, diğeri dünya siyasetindeki güç mücadelesi ve savaşlar. Covid-19 iki yılı aşkın bir süredir dünya üzerinde değişen ekonomik yapılara ve tüketim alışkanlıklarına sebep olmuştur. Uluslararası havayolu şirketlerinin batmasına, konaklama hizmeti veren turizm sektörünün çok büyük zarar görmesine neden olmuştur. Bunun yanında da yeni iş modelleri olarak tanımlanan evde çalışma, hibrit iş modeli gibi uygulamalar yaşama dahil olmuştur. Akıllı telefon ve web üzerinden yapılan alışveriş ve teslimatı motor kuryeler yeni iş modelinin önemli alanı haline gelmiştir. Yeni normaller ve yeni dünya düzensizliği diyebileceğimiz bir süreç bizi beklemektedir. Geçmişin savaş, ticaret ve siyaset metotları günümüzde sorgulanmaya ve tartışılmaya açık hale gelmiştir. 

*** 

Rusya ve Ukrayna arası yaşanan siyasi kriz, Rusya’nın Ukrayna’nın Dombas bölgesini işgal etmesi ve akabinde Ukrayna topraklarına saldırmasıyla savaş başlamıştır. Yeni dünya sisteminde batı olarak tanımladığımız yapılar NATO, AB ve ABD söylemde kınayarak belli bir süre gidişatı izlemiş, direnen Ukrayna’yı gördükten sonra siyasi ve ekonomik yaptırımlara ilave olarak askeri malzeme desteğiyle komedyen diye tabir ettikleri Ukrayna Cumhurbaşkanı Zelinsky’nin yanında yer almışlardır.

*** 

Avrupa’yı güvenlik şemsiyesi altında tutan NATO ne yapmaktadır? Bu sorunun cevabı için iki hatırlatma yapmakta fayda vardır. Fransa Cumhurbaşkanı Macron Kasım 2019’da İngiltere merkezli Economist dergisine verdiği röportajda “Şu anda yaşadığımız NATO’nun beyin ölümüdür.” şeklinde mülakat vermiştir. Macron, ABD’nin NATO’ya danışmadan Suriye’den askerlerini çekmesini eleştirmiştir. Aynı zamanda Macron “ABD ile NATO müttefikleri arasında stratejik karar alma süreçlerinde hiçbir şekilde koordinasyon yok. Hiç! Aynı zamanda bir diğer NATO üyesi Türkiye’nin, çıkarlarımızın söz konusu olduğu bir bölgede, koordinasyonsuz saldırgan eylemleri var.” diyerek NATO ve ABD’ye karşı duruş sergilemiş ve NATO’nun günümüzdeki rolünün sorgulanmasını istemiştir. Almanya eski şansölyesi Merkel’de Macron’un açıklamasına cevap olarak “Transatlantik ortaklık bizim için vazgeçilmez.” diyerek NATO üyesi ve aynı zamanda Avrupa üyeleri arasındaki fikir ayrılığını gün yüzüne çıkarmıştır. Bir diğer aklımızda olması gereken söylemde eski ABD başkanı Trump’ın katıldığı bir söyleşi de “Putin, Biden ile davul çalar gibi oynuyor. Herkesin anladığı üzere, 2020’de seçimlerimize hile karıştırılmasa ve ben tekrar başkan olsaydım, bu korkunç felaket asla yaşanmazdı.” şeklindeki açıklamasıdır. 

*** 

Yukarıdaki özet ve iki önemli hatırlatma sonrası Rusya – Ukrayna askerî güçleri karşılaştırıldığında Ukrayna’nın direnmesi, Rusya’nın asker ve askeri araç kaybı, sürecin uzaması üzerinde kafa yorulması gereken önemli konulardır. NATO’nun varlığı ve yeni dünya düzensizliğindeki mantığı ve hareket alanları tartışılmalıdır. NATO’ya yeni rol verebilmek adına Biden ve Putin’in oynadığı bir orta oyun mu sahnelenmektedir, yoksa yeni dünya düzensizliğinin ekonomik yapısı revize mi edilmektedir? Dolar’ın ve altının pozisyonu Rusya’nın swift sisteminden düşürülmesi gibi faaliyetler sağlam bir akıl süzgecinden geçirilmelidir. Dünya belki de büyük sıfırlamaya hazırlanmaktadır. Rusya – Ukrayna arası savaş yenin başlangıcıdır.