Geçtiğimiz yazılarımda Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ve Avrupa lejyönerlerini kaleme almıştım. Yeni Sam Amca Biden’ın coğrafyamıza bakışı, küresel imparatorluğa yapacağı hizmetleri ve okyanus ötesinin menfaatleri dış politikamızın ana konusudur. Yunanistan’ın Ege Denizindeki adaları silahlandırması, adalar, Kıbrıs ve Doğu Akdeniz enerji konularına uzlaşıdan uzak bakışı patronundan aldığı cesaretin yansımalarıdır. Bu minvalde okyanus ötesi, Yunanistan topraklarını faaliyet alanı haline getirmiştir. ABD Dedeağaç’a askeri üs kurmuş ve Ege’deki ileri karakolunu Dedeağaç olarak belirlemiştir.
***
ABD’nin 2021 yılı askeri harcamalarına ayırdığı bütçe 740 milyar dolar civarındadır. Okyanus ötesinin dünyanın çeşitli yerine konuşlanmış 800’den fazla askeri üssü olduğu bilinmektedir. Günümüzde gelişmiş askeri teknolojiler ABD tarafından dünya savaş sanayine ve dost düşman ülkelere sunulmuştur. İmkan ve kabiliyetleriyle dünyanın herhangi bir noktasında saatler içinde müdahale edebilecek süper askeri güç okyanus ötesinindir. Bu denli güçlü ve harekât kabiliyeti olan bir ordu, NATO müttefiki Türkiye sınırına 40 km uzaklıktaki Dedeağaç’a (Alaksandroupoili) askeri üs kurmuştur. Kurulan üsse ABD deniz, kara ve muharip birliklerini konuşlandırmış ve Dedeağaç limanını lojistik içinde genişletme çalışmasına başlamıştır.
***
ABD ile Yunanistan 1990’da “Karşılıklı Savunma ve İşbirliği Antlaşması” imzalamıştır. Bu anlaşmaya ilaveten 5 Ekim 2019 tarihinde ek bir protokol yapılarak Dedeağaç ve diğer askeri yatırımların önü açılmıştır. Bu protokolle birlikte “Girit adasında bulunan Souda Askeri Üssü’nün modernize edilmesi, Larissa Havalimanı’nın yenilenmesi, Valos ve Larissa arasında bulunan Stefanovikeio Hava Üssü’nün askeri tahkimat açısından güçlendirilmesi” gibi önemli işlerin önü açılmıştır. Dedeağaç içinse önemi Dedeağaç Limanı’nın genişletilmesi ve modernizasyonudur.
***
Müttefikimiz, burnumuzun dibinde tabi ki Türkiye düşmanlığı için bu askeri faaliyetleri yapmamaktadır. Karadeniz komşumuz Rusya ile olan rekabeti ABD’yi Ege, Karadeniz ve Doğu Akdeniz’de güçlü olmayı mecbur bırakmıştır. Yunanistan’ın Türkiye ile çekişmesi ve Avrupa Birliği’nden istediği desteği alamaması ABD’ye istediği imtiyazları vermesine sebep olmuştur. Türkiye – ABD ilişkilerinin zaman zaman gerginleşmesi de Yunanistan için fırsata dönüşmüştür. ABD’nin Yunanistan topraklarındaki faaliyetlerini arttırmasının bir diğer nedeni de Türkiye’nin Libya Mutabakatı, Doğu Akdeniz’de bağımsız olarak yaptığı enerji faaliyetleri ve Kıbrıs konusundaki iradeli duruşudur.
***
Dedeağaç Üssü ve Yunanistan’ın Ege adalarını silahlandırması, anlaşmalar ve hukuk için tartışmalı konulardır. Doğu Ege adalarına ilişkin 1913 ve 1914 yıllarında yapılan düzenlemelerde, bu adaların silahsızlandırılmış tutulacağı hükmünde de görülmektedir. Lozan Anlaşması’nın 12. maddesi ile bu hükümler teyit edilmiştir. Lozan Anlaşması’nın 13. maddesi de silahsızlanmaya dair hükümler içermektedir.
***
Hal böyle olunca ABD sınırlarımızın 40 km ötesine yeni bir ileri karakol inşa etmiştir. Lozan Anlaşması hükümleri açık ve nettir. Yunanistan siyaset kurumunun cambazı misali elindeki kartların hepsiyle oynamaktadır. Biden yönetimi de bu oynak zeminde okyanus ötesinin küresel çıkarlarına hizmet etmektedir. Türk dış politikası yapıcıları Kıbrıs sorunu, Doğu Akdeniz ve Ege için su uyur düşman uyumaz mantığıyla hareket etmelidir.
