İkinci Dünya Savaşı sonrası dünya barışını ve güvenliğini korumak amacıyla Birleşmiş Milletler (BM) kurulmuştur. 26 Haziran 1945’te San Francisco’da 50 ülkenin temsilcileri tarafından toplanan “San Francisco Konferansı”nda, Birleşmiş Milletler Antlaşması kabul edilmiş, daha sonra Polonya’nın da antlaşmayı imzalamasıyla kurucu üye devletlerin sayısı 51 olmuştur. BM, üye devlet sayısı günümüzde 193’tür.
BM Barış Gücü
BM Barış Gücü, uluslararası barış ve güvenliği korumak amacıyla BM tarafından kurulan bir askeri kuvvettir. BM Barış Gücü; çatışma bölgelerine konuşlandırılarak, çatışmaların sona ermesine ve kalıcı barış sağlanmasına katkıda bulunmak ana görevidir. Barış Gücü; 1948 yılında kurulmuş, o tarihten bugüne, dünyanın farklı bölgelerinde pek çok çatışma bölgesine konuşlandırılmıştır. Barış Gücü, günümüzde dünyanın farklı bölgelerinde 12’den fazla ülkede konuşlandırılmakta, yaklaşık 80.000 askeri personelden oluşmaktadır.
BM – Barış Gücü ve Kıbrıs
BM ve BM Barış Gücü’nün Kıbrıs’taki varlığı, siyasi olarak iki farklı boyutu olan bir konudur. Birinci boyut, BM’nin Kıbrıs’taki varlığının, adadaki barış ve güvenliği korumaya yönelik bir çaba olduğudur. İkinci boyut ise, BM’nin Kıbrıs’taki varlığının, adanın siyasi geleceğine ilişkin diyalog ortamı için ev sahipliği ve bir nevi sekretarya rolüdür. BM Barış Gücü, adanın ortasında bulunan Yeşil Hat boyunca konuşlandırılarak iki taraf arasındaki çatışmaların yeniden başlamasını engellemeye çalışmaktadır. BM’nin Kıbrıs’taki varlığı, adanın siyasi geleceğine ilişkin bir yansımasıdır. BM, Kıbrıs’ta iki toplumlu, iki bölgeli bir federal devlet kurulması yönünde bir çözüme destek vermektedir. BM Barış Gücü, bu çözümün hayata geçirilmesi için gerekli ortamı sağlamaya çalışmak için Güney Kıbrıs siyasi iradesiyle bir nevi fikri ortak olarak hareket etmektedir.
***
BM ve Barış Gücü, Kıbrıs adasında izin ve sorumluluk olarak Güney Kıbrıs siyasi iradesiyle muhatap olmakta, genel olarak onların görüş ve “Kıbrıs Sorununa” çözüm bakışlarını dillendirmektedir. Federasyon modelli çözümü bir nevi desteklemekte ve Kıbrıs adasında taraf gibi hareket etmektedir. Yeşil Hat marifetiyle adayı resmi olarak iki bölmekte ve Güney ve Kuzey’deki bir kısım toprakta varlığını sürdürmektedir. Kıbrıs Sorunu sürecinde Kıbrıs adasına garantörlük vasfıyla resmî olarak muhatap olan üç ülke Türkiye, Yunanistan ve İngiltere’dir.
***
BM ve Barış Gücü son bir aydır siyasi gündemimizde Yiğitler – Pile yolu yapımı sırasında çıkardığı zorlukla yer etmektedir. Kıbrıs adasındaki görev süresi ve varlığı siyaset kurumu tarafından tartışılmaya açılmalıdır. Ara bölgedeki güvenliği ve yasal olmayan geçişleri ne kadar kontrol edebildiği de tartışmalıdır. Pile – Yiğitler yolu sonrası Kıbrıs adasının siyasi liderleri ve garantör ülke liderleri 18-19 Eylül tarihlerinde New York’taki Birleşmiş Milletler Genel Merkezi’nde yıllık yapılan BM Genel Kurulu’nda bir araya geleceklerdir. Kıbrıs adasındaki BM ve Barış Gücü’nün varlığı sorumluluğu ve statüsünün tartışılması Kıbrıs Sorunu adına önemli bir adım olacaktır.
