Uluslararası ilişkilerde “mütekabiliyet ilkesi” veya “karşılıklılık ilkesi”, iki veya daha fazla devlet arasındaki ilişkilerde eşitlik ve karşılıklı yarar sağlayacak bir şekilde hareket etmeyi ifade eder. Bu ilke, bir devletin başka bir devletin haklarına saygı göstermesi ve karşılığında aynı hakları beklemesi anlamına gelir. Mütekabiliyet ilkesinin temel prensibi şudur: Bir devlet, başka bir devlete tanıdığı haklardan ve ayrıcalıklardan kendi vatandaşlarını da aynı şekilde faydalandırmalı ve diğer devletlerin vatandaşlarına da aynı hakları tanımalıdır. Eğer bir devlet diğerine bir hak veya ayrıcalık tanırsa, aynı zamanda aynı hakları talep edebilir. Bu ilke, diplomatik, ekonomik ve ticari ilişkilerde önemli bir role sahiptir. Aynı şekilde, vize muafiyetleri, diplomatik dokunulmazlık ve diğer uluslararası anlaşmalar da mütekabiliyet ilkesine dayanabilir. Mütekabiliyet ilkesi, uluslararası ilişkilerde karşılıklı güvenin artmasını sağlar ve devletler arasında adil ve dengeli bir ilişki kurulmasına yardımcı olur. Ancak, her durumda mütekabiliyetin uygulanması, ülkelerin kendi çıkarları ve politikaları doğrultusunda farklılık gösterebilir ve bazı istisnalar olabilir.
Hala Sultan Tekkesi
“Hala Sultan İslam Peygamberi Hz. Muhammed’in süt teyzesidir ve bin 400 yıl önce Larnaka’da vefat etmiş ve oraya defnedilmiştir. Bin 400 yıldır Kıbrıs’ta yaşayan Müslümanların dini açıdan en değerli mekânı olarak bilinen Hala Sultan Tekkesi, özel dini günlerde, bayramlarda, kandillerde adanın her bir yerinden Müslümanların ziyaret ettiği ve dünya Müslümanlarının en kutsal yerlerden biri olarak kabul ettiği türbedir. Güney Kıbrıs’ın Larnaka şehrindeki Tuz gölünün yakınında yer almaktadır. Hala Sultan Tekkesi M.S. 649 yılında, Hz. Muhammed’in yaşamından hemen sonra gerçekleşen Arap fetihleri dönemine dayanmaktadır. Hala Sultan, o dönemde Kıbrıs’a gelip İslam’ı yaymaya çalışan birkaç İslam aliminden biri olarak bilinir.
Apostolos Andreas Manastırı
Apostolos Andreas Manastırı, Kıbrıs’ın Karpaz Yarımadası’nda bulunan önemli dini bir yapıdır. Tam adı “Apostolos Andreas Manastırı ve Aya Anapa Kilisesi” olan bu manastır, Kıbrıs Rum Ortodoks Kilisesi’ne bağlı bir dini merkezdir. Manastır, Aziz Andreas’a adanmıştır. Aziz Andreas, Hristiyanlık inancında İsa’nın havarilerinden biri olarak kabul edilir ve peygamberlikten sonra İsa’nın öğretilerini yaymak için görevlendirilen önemli bir figürdür. Apostolos Andreas Manastırı’nın tarihi, 19. yüzyıla kadar uzanır ve Osmanlı İmparatorluğu döneminde Kıbrıs’taki önemli dini merkezlerden biri olarak gelişmiştir. Yapı, bir türbe, kilise, manastır binaları ve dini odalardan oluşur. Kıbrıs’taki Rum Ortodoks Kilisesi’nin önemli dini törenlerine ev sahipliği yapar.
***
Kıbrıs adasının güney ve kuzeyinde dinler tarihi ve inanç sistemi için önemli iki yeri yukarıda ifade ettim. Kıbrıs sorunu üzerine kurulacak olan çözüm güven üzerine inşa edilmelidir. Kamuoyuna yansıya Manastır ve Tekke için çıkan haberler güvene ve çözüme zarar verir. İnsanlık ve dinler için önemli olan iki ibadethane karşılıklılık ilkesine dayanarak korunmalıdır. İnsanlık tarihi için önem arz eden konular üzerinde uzlaşmaya varılmadan Kıbrıs Sorunu çözülemez. Karşılıklı saygı ve tanınma çözümün altın anahtarıdır. Rum ve Türk siyaset kurumları bu hassasiyeti göz önüne alarak hareket etmelidir.
