“Devlet nedir?” diye baktığımızda karşımıza çıkan tanım, “Toprak bütünlüğüne bağlı olarak siyasal bakımdan örgütlenmiş millet veya milletler topluluğunun oluşturduğu tüzel varlık”tır. Toprak bütünlüğünden kasıt, sınırlarının belli olmasıdır. Bu toprak bütünlüğünü ülkenin siyasi coğrafyası olarak gördüğümüzde bu coğrafya üzerinde bir başkente ihtiyaç vardır. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin (KKTC) başkenti Lefkoşa’dır. Anayasa hukukçusu Mümtaz Soysal, “Anayasa sözünde temel kuruluş anlamı var. Anayasa öyle bir yasa ki, devletin temel yapısını ve bu yapının başlıca işleyiş kurallarını gösteriyor.” diyor. KKTC Anayasa’sının 1. maddesi “Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Devleti, sosyal adalet ve hukukun üstünlüğü ilkelerine dayanan laik bir Cumhuriyettir.” der. 2. maddenin 4. fıkrası Cumhuriyet’in başkenti Lefkoşa’dır der. Egemenlik başlığı olan 3. maddenin 3. fıkrası “Halkın hiçbir zümresi, kesimi ve kişisi, egemenliği kendine mal edemez.” der; aynı maddenin 4. fıkrası ise “Hiçbir organ, makam ve merci, kaynağını bu Anayasa’dan almayan bir yetki kullanamaz.” der. Yargı yetkisi başlığı olan 6. madde de “Yargı yetkisi, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti halkı adına bağımsız mahkemelerce kullanılır.” şeklinde açıkça tanımlanmıştır. Konumuz için önemli olan bir maddede eşitlik başlığı altındaki 8. maddedir. Bu maddenin 1. fıkrası “Herkes, hiçbir ayrım gözetilmeksizin, Anayasa ve yasa önünde eşittir. Hiçbir kişi, aile, zümre veya sınıfa ayrıcalık tanınamaz.” der.
***
Geçtiğimiz pazar günü İskele Park alanında Nevruz kutlamaları esnasında çıkan olaylar kamuoyuna yansıdı. Polis güçleri yasal işlem yaptılar. Sonrası hepimizin izlediği gibi gelişmeler.
***
Başbakan Sayın Tufan Erhürman ilgili olaylar hakkında kendi kişisel sosyal hesabı Facebook üzerinden 18 Mart 19:42’de açıklama yaptı. Olay hakkında Polis yetkilileriyle irtibat halinde olduğunu, saat 18:00 gibi de Başbakanlık’ta yüz yüze görüşme gerçekleştirdiklerini ve göz altı sayısı ve serbest bırakılanlar hakkında bilgi verdi. Buraya kadar kamuoyunu bilgilendirmek için bir Başbakan’ın sosyal hesabını kullanması harici bir sorun yok. Yazının devamında “Geriye kalan altı kişi polise çeşitli derecelerde mukavemet ettikleri gerekçesiyle göz altına alındı. Bunlardan daha hafif derecede mukavemet ettiği saptanan üçünün, aleyhlerinde dava okunarak bu akşam itibarıyla serbest bırakılması bekleniyor. Daha ağır fiili mukavemet dolayısıyla göz altına alınan üç kişinin ise yarın sabah mahkemeye çıkarılıp teminatla serbest bırakılması gündemde.” Şeklindeki açıklama ilk bölümde yazdığım Anayasa maddelerine tam anlamıyla terstir. Başbakan Erhürman’ın sosyal medya üzerinden bu açıklamasını okuyan bağımsız yargı nasıl bir işlem uygulayabilir? Geçtiğimiz pazartesi günü mahkeme sonrası da Erhürman’ın belirttiği üç kişi de kefaletle serbest bırakılmıştır. Anayasa’yla tanımlanan “Bağımsız Mahkemeler” kavramı zarar görmüştür. Sayın Erhürman’ın hukukçu kimliğine bile yakışmayan bir süreç izlenmiştir. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti “Muz Cumhuriyeti” değildir, “Devlet”tir.
